Kościół sióstr franciszkanek służebnic Krzyża pw. św. Marcina

Fundacja księcia mazowieckiego Ziemowita III i jego żony Eufemii dla augustianów z 1352 r. Kościół w stylu barokowym, odbudowany w latach 1950-1959 wg projektu Jana Grudzińskiego.

Około połowy XIV w. książę ufundował przy ul. Piwnej klasztor Augustianów i kościół.

Oba szpitale warszawskie były pod wezwaniem Świętego Ducha. (…) Drugi szpital, znacznie obszerniejszy, ufundowała w latach czterdziestych XV stulecia ks. Anna Bolesławowa, synowa Janusza Starszego, (…) mieścił się przy klasztorze Augustianów na Piwnej (wówczas św. Marcina).

Tu obradował w kościele św. Marcina przy ul. Piwnej sejmik mazowiecki, zwany później (od 1563) generałem.

W XVII w., w czasach zwycięskiej kontrreformacji katolickiej, zostały wzniesione w Warszawie nowe kościoły oraz przebudowano niektóre dawne. (…) Drugi gotycki kościół w obrębie murów starej Warszawy, św. Marcina, też został przebudowany.

Kościół zbudowano około 1356 roku staraniem księcia mazowieckiego Ziemowita III i jego małżonki Eufemii. W przylegającym do świątyni klasztorze zamieszkali ojcowie augustianie. Przez pięć stuleci opiekowali się kościołem, który w okresie swej świetności w czasach monarchii pełnił szczególną rolę: odbywały się w nim sejmiki mazowieckie. W XV wieku do świątyni sprowadzono obraz Matki Bożej Bolesnej, zwanej Matką Pocieszenia, który wkrótce zasłynął łaskami.

Po powstaniu styczniowym w 1863 roku car Aleksander II zdecydował o kasacji zakonu. Kościół przeszedł pod zarząd biskupa warszawskiego. Kościół św. Marcina kilkakrotnie ogarniały niszczące pożary. Po każdym z nich zmieniał się jednak zasadniczo jego wygląd zewnętrzny i wystrój.

Walki podczas Powstania Warszawskiego w 1944 roku spowodowały całkowite zniszczenie świątyni i klasztoru. (…) Po wojnie władze przydzieliły środki na odbudowę fasady, sklepienia i dachu kościoła wg XVIII-wiecznego wzorca. W 1956 roku, po odzyskaniu obiektu do celów sakralnych, prymas Polski kardynał Stefan Wyszyński powierzył opiekę nad budowlą siostrom franciszkankom służebnicom Krzyża, które zajmują się pomocą osobom niewidomym.