Kwartalnik „Pastores” o miłosierdziu

Inaczej niż za poprzednich pontyfikatów, zwłaszcza po wielkiej encyklice Dives in misericordia, temat miłosierdzia wywołuje dzisiaj kontrowersje. Czy miłosierdzie Boga jest reakcją na grzech człowieka, czy też Bóg jest miłosierny z natury i kochałby człowieka miłością miłosierną, nawet gdyby nigdy nie wydarzył się grzech pierworodny (ks. G. Strzelczyk)? Czym jest „prawdziwe” miłosierdzie i jak je odróżnić od „fałszywego” miłosierdzia (ks. H. Zieliński)? Czy miłosierdzie to odruch wzruszenia na widok nieszczęśliwego człowieka, jak w przypowieści o Samarytaninie, czy też dopiero działanie podejmowane pod wpływem tego wewnętrznego poruszenia (ks. A. Kiełtyk, P. Kreeft)? Kiedy miłosierdzie okazuje się zwykłą pobłażliwością, a w związku z tym także brakiem szacunku zarówno dla ofiary, jak i sprawcy zła?

1. Człowiek doznaje miłosierdzia i okazuje je zawsze w konkretnej sytuacji. W życiu kapłańskim najczęściej spotykamy się z miłosierdziem w konfesjonale. Księża należą do grupy wiernych często korzystających ze spowiedzi. Od jakości naszej spowiedzi i doświadczenia miłosierdzia we własnym życiu zależy nasza posługa w konfesjonale (ks. J. Szcześniak). Ludzie, którzy klękają po drugiej stronie kratek konfesjonału, bywają uczestnikami, a niekiedy także sprawcami wielkich dramatów (ks. W. Królak).

2. O ile coraz lepiej rozumiemy rodziców przeżywających żałobę po stracie dziecka, także nienarodzonego (P. Kieniewicz MIC), o tyle dramat kobiety, która zabiła własne dziecko, wydaje się wciąż pozostawać tematem tabu (A. Rusak). Słowa o syndromie postaborcyjnym albo wypowiadane są zbyt lekko, jakby bez zrozumienia, albo spotykają się ze strony zwolenników tzw. prawa do aborcji z uśmiechem towarzyszącym poczuciu „naukowej” wyższości. Tymczasem dramat „zablokowanej żałoby” rzutuje nie tylko na całe życie niedoszłych rodziców, ale również na ich relację z Bogiem i zdolność otwarcia się na Boże miłosierdzie. Innym dramatem, z którym spotykamy się w konfesjonale, jest przemoc w rodzinie, także seksualna (A. Derdziuk OFMCap). Gdy dziecko decyduje się mówić o tym w konfesjonale, spowiednik ma przed sobą trudne zadanie.

3. Temat miłosierdzia poruszany był także podczas synodów biskupów o rodzinie. Nie należy go kojarzyć wyłącznie z tzw. sytuacjami nieregularnymi. Jadwiga i Jacek Pulikowscy, uczestnicy ostatniego synodu, zastanawiają się, jak w parafii przygotowywać narzeczonych do przyjęcia sakramentu małżeństwa i do życia w rodzinie. Inny aktualny wątek stanowi pytanie o reformę polskiej szkoły (J. Horowski), a zwłaszcza o kondycję gimnazjalistów (XW), czy o konwersje z islamu (B. Zajączkowska).

ks. Piotr Mazurkiewicz