Jaka misja teologii na uniwersytetach? Profesorowie teologii spotkali się z ministrem nauki i szkolnictwa wyższego

Znaczenie teologii we współczesnym systemie kształcenia akademickiego w Polsce było tematem spotkania profesorów teologii z całej Polski z ministrem nauki i szkolnictwa wyższego, wicepremierem Jarosławem Gowinem. Spotkanie odbyło się w Papieskim Wydziale Teologicznym (PWT) w Warszawie.

W spotkaniu uczestniczył senat PWT, przedstawiciele uczelni katolickich, dziekani wszystkich wydziałów teologicznych działających na polskich uniwersytetach oraz rektorzy seminariów duchownych.

Teologia chce służyć całej nauce i musi też mieć swoje poczucie misji w dzisiejszym świecie – wskazywał rektor PWT ks. prof. Krzysztof Pawlina. To bardzo ważna dyscyplina nauki ale w systemie grantów jesteśmy o teologię zaniepokojeni, bo mamy wątpliwości jak wymierzać coś, czego wymierzyć się nie da – wyznał rektor.

Minister Jarosław Gowin poinformował, że od stycznia przyszłego roku będzie obowiązywał nowy algorytm finansowania szkolnictwa wyższego. Dotychczas obowiązywał system, wedle którego im więcej było studentów, tym większa była państwowa dotacja dla uczelni. Wicepremier ocenił, że skutkowało to zbytnim umasowieniem szkolnictwa, co odbiło się negatywnie na jakości kształcenia. Dodał, że chodzi tu głównie o uczelnie ekonomiczne oraz akademie wychowania fizycznego.

W myśl nowego rozporządzenia preferowane w systemie dotacji będą te uczelnie, które będą mogły wykazać się najlepszymi proporcjami pomiędzy liczbą studentów a liczbą pracowników naukowych: najwięcej zyskają te, w których te proporcje wynoszą jak jeden do jedenastu lub mniej. Drugą składową algorytmu będzie natomiast jakość osiągnięć naukowych.

Jarosław Gowin podkreślił, że kryteria decydujące o wysokości dotacji państwowych muszą być jednakowe w całym systemie kształcenia. Opowiedział się także przeciwko kierowaniu państwowych dotacji bezpośrednio do poszczególnych wydziałów uczelni, gdyż w jego ocenie, prowadziłoby to do jej dezintegracji. Tłumaczył, że w sytuacji, gdy dziekani są niekiedy wybierani wbrew rektorom, taki system mógłby okazać się dla uczelni wręcz zgubny.

Ks. prof. Krzysztof Pawlina podkreślił, że na takich uniwersytetach jak Oxford czy Cambridge, oprócz sal naukowych od zawsze była kaplica. To bardzo ważny znak tego, że uniwersytet jest miejscem zdobywania wiedzy i kształcenia intelektualnego ale powinien pozostać przestrzenią także moralnego i duchowego formowania człowieka. W podobnym tonie wypowiedział się ks. prof. Sławomir Nowosad, dziekan Wydziału Teologii KUL.

Odnosząc się do tych spostrzeżeń, minister Jarosław Gowin ocenił, że sformułowanie, wskazujące na konieczność kształcenia także pod kątem wartości, mogłoby się znaleźć we wstępie do przygotowywanej ustawy o szkolnictwie wyższym.

Ks. prof. Pawlina wyraził niepokój o los teologii w obliczu systemu grantów, wyliczeń i algorytmów od których uzależnione jest przyznawanie państwowych dotacji. W całym systemie kształcenia akademickiego niezbędne jest uwzględnienie specyfiki teologii, w tym i tego, że „nie da się wymierzyć tego, czego wymierzyć się nie da”.

Stwierdził też, że dziekani wydziałów teologicznych muszą bardzo intensywnie myśleć o misji tej nauki na współczesnych uniwersytetach. Nie chodzi o prozelityzm, nie chodzi o nawracanie kogokolwiek na siłę lecz o to, by jak najlepiej działać zarówno od strony naukowej jak i duchowej tak, by teologia niosła dobro całej nauce – podsumował ks. prof. Pawlina.

W spotkaniu i dyskusji uczestniczył m.in. kard. Kazimierz Nycz, metropolita warszawski oraz bp Andrzej F. Dziuba, przewodniczący rady Naukowej Konferencji Episkopatu Polski.

Papieski Wydział Teologiczny w Warszawie jest uczelnią kościelną na prawach państwowych, działającą w oparciu o statuty zatwierdzone przez Stolicę Apostolską. Został utworzony w 1988 r. przez dwa ośrodki teologiczne: Collegium św. Andrzeja Boboli („Bobolanum”) i Sekcji św. Jana Chrzciciela, obecnie Collegium Joanneum. Na Wydziale w obu sekcjach studiują seminarzyści z kilkunastu seminariów duchownych oraz osoby świeckie.

KAI

fot. Mirosław Wiśniewski